Chứng khoán nợ là gì? Phân biệt chứng khoán nợ và chứng khoán vốn

Thị trường chứng khoán nợ với sự đa dạng về loại hình sản phẩm và nhiều ưu điểm khác đang là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư. Vậy chứng khoán nợ là gì và khác chứng khoán vốn như thế nào? Cùng tìm hiểu qua nội dung dưới đây nhé.

Chứng khoán nợ là gì?

Chứng khoán nợ (Debt Security) là loại chứng khoán để chứng nhận khoản nợ của bên phát hành với người nắm giữ chứng khoán.

Chứng khoán nợ hiện nay được thể hiện chủ yếu ở dạng trái phiếu. Ngoài ra còn có công cụ tài chính phát sinh, công cụ thị trường tiền, chứng chỉ tiền gửi…

Lãi suất của chứng khoán nợ thường được xác định dựa trên khả năng trả nợ của bên phát hàng và có mối quan hệ thuận chiều với rủi ro mà bên cho vay có thể gặp phải. Nó còn được gọi là chứng khoán thu nhập cố định. Bởi hầu hết nhà đầu tư đã xác định trước khoản lợi suất sẽ thu được ngay từ thời điểm mua vào.

Sự khác biệt của chứng khoán nợ và chứng khoán vốn

Chứng khoán vốn (tiếng Anh là Equity Security) thể hiện yêu cầu về thu nhập và tài sản của một doanh nghiệp cổ phần. Trong khi đó, như đã nói ở trên thì chứng khoán nợ là khoản đầu tư vào các công cụ nợ.

Ví dụ, cổ phiếu là một chứng khoán vốn chủ sở hữu. Khi mua cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ sở hữu một phần công ty đó. Nhà đầu tư được chia lãi khi công ty hoạt động hiệu quả và ngược lại, giá trị cổ phiếu sẽ giảm xuống theo mức độ thua lỗ của công ty.

Đối với chứng khoán nợ như trái phiếu thì lãi suất của trái chủ là cố định. Bên phát hành chính là người đi vay, bắt buộc phải có nghĩa vụ trả lãi đúng kỳ hạn, đúng mức cam kết, đồng thời hoàn lại vốn cho trái chủ (người cho vay) khi đến ngày đáo hạn. Nói một cách đơn giản thì đây chính là mối quan hệ vay – nợ.

Khi doanh nghiệp phát hành bị phá sản, giải thể, ngừng hoạt động thì người sở hữu chứng khoán nợ sẽ được ưu tiên chi trả trước. Sau đó mới tới lượt người sở hữu chứng khoán vốn.

Hiện nay, quy mô giao dịch chứng khoán nợ toàn thế giới đang ở mức gần gấp đôi giao dịch thị trường chứng khoán vốn. Thị trường trái phiếu toàn cầu ước tính khoảng hơn 100 nghìn tỷ USD, còn thị trường cổ phiếu trị giá khoảng 64 nghìn tỷ USD. Hàng ngày, có khoảng 700 tỷ USD trái phiếu được giao dịch và con số này ở cổ phiếu chỉ là 200 tỷ USD.

Nguyên nhân dẫn tới sự chênh lệch này được cho là bởi chứng khoán nợ an toàn, ít rủi ro hơn chứng khoán vốn. Đa số nhà đầu tư đều mong muốn sự an toàn, ổn định. Chỉ có số ít là sẵn sàng mạo hiểm để tìm kiếm cơ hội lớn hơn./.